YÖRÜK KÖYÜ’NÜN FARKI
Safranbolu’yu Türkiye’deki tarihsel kentlerden ayıran en önemli
ve aynı zamanda en değerli nitelik, Safranbolu’da Türk sivil mimarlık örneği bini aşkın
evin özelliklerini koruyarak mahalleler halinde sokaklar boyunca bir arada olmasıdır;
böyle bir örneğe, başka tarihsel kentlerde rastlamak olanağı bulunmayışıdır.
Ancak, “görünen köy, kılavuz istemez, güne balçıkla sıvanmaz”
Safranbolu Fotoğrafları
şunu da itiraf etmek gerekir ki, Safranbolu’da eski evlerin büyük bir bölümünün
satılarak sahip değiştirmesinden kaynaklanan, çatısı ya da penceresi bozulmu veya
ahşap yerine, başka malzemeyle onarılmış evlere, az da olsa rastlanılır.
Yörük Köyü’nde evlerin satılarak el değiştirmesi gibi olgulara
rastlanılmaz; bu da Yörük köyü’nün, Safranbolu’yu bile geride bırakan, çok değerli bir özelliğini oluşturur. Bunda köyün göç almaması; aksine, halkının çok büyük bölümünün, yani o görkemli Yörük evlerine bugün miras yoluyla malik olanların tamamına yakınının, İstanbul’da yerleşik olmalarının payı büyüktür. Yörük evlerinin, Safranbolu evleri gibi satış yoluyla el
değiştirmeksizin, miras yoluyla aynı ailenin bireylerinin elinde kalmış bulunması çok
önemlidir. Yılda bir gün de olsa, her yıl Ağustos sonunda “Yörük günü” nedeniyle
köylerine gelen mirasçıların, eğitim ve kültürel nitelikler açısından, oransal olarak
Safranbolululara fark atacak kadar önde bulunmaları; Yörük’te kurdukları vakfın, her
yönden yanında ve yardımında olmaları da, övgü ve takdirle karşılanan olgulardır.
Yörüklülerin hem vakıflarına ve hem de birbirlerine sıkı sıkıya
bağlı, dayanışma içersinde olmaları da, Yörük’teki kültürel değerlerin yaşatılması
yolunda çok önemli bir kazanım sağlamakta ve Safranbolulular da “bizim vakıf niye
öyle değil” diye hayıflanmaktadır.
Yörük köyü de Safranbolu ile birlikte turizm firmalarının ilgi alanına girmiş bulunmaktadır. Toplu ya da bireysel olarak Safranbolu’ya gelenlerin
Yörük köyü’nü de görmek istemeleri ve hatta yemek molaları için Yörük köyü’nü
seçmeleri büyük önem taşımaktadır.
Sayın istemihan TALAY’ın Kültür Bakanlığı sırasında, Osmanlı
İmparatorluğu’nun 700.kurulu yılı dolayısıyla Kültür Bakanlığı’nın da katkılarıyla
Doç.Dr.Can Mehmet HERSEK’in editörlüğünde, Yörük Vakfı’nca hazırlanan ve 2000
yılında basılan “Safranbolu Yörük Köyü Geleneksel YaŞam Biçimi ve Evleri“ adlı kitap ile Yörüklü yargıç Tuncay KARA’nın, “Safranbolu Yörük Köyü Köyümüzde Geleneksel YaŞam Örf ve Adetlerimiz” adıyla 2005 ‘te basılan kitabı, Yörük Köyü’nün
tanıtımında çok yararlı yapıtları oluşturmaktadır. Yörük köyü sadece evleriyle değil, aynı zamanda folklorik değerleri açısından da büyük bir zenginliğe sahiptir. Halkbilim alanındaki araştırma ve yayınlarıyla tanınan Ahmet Baha’ya ait, 1930 yılında basılan “Safranbolu’da Yörük Düğünleri” adlı kitap önemli bir kaynak oluşturmaktadır. Bu kitaptan, Yörük’ün ve Safranbolu’nun tanıtılmasında büyük katkıları olan Ali Rıza BAYKAL da, büyük ölçüde yararlandığını, aşağıda değinilecek olan kendi kitabında bildirmektedir.
